เผยเคล็ดลับ การทำจาน พาราโบล่า

[ช่างดาวเทียม]

คิดอยู่นานว่าจะนำเสนออย่างไรดี
วันนี้น่าจะได้เวลาแล้วจะได้นำเสนอแบบง่ายๆ
มันมีอยู่ด้วยกันหลายวิธีการ
วันนี้จะนำเสนอแบบแบบง่ายที่สุด
คือการสร้างเคิร์พ พาราโบล่า ด้วย วงเวียนครับ

 

[ช่างดาวเทียม]

มาเติมเต็มกันต่อครับ
ก่อนสร้างจานดาวเทียมสิ่งแรกที่เราต้องกำหนดเลยก็คือค่า  F/D

f/d คืออะไร
ตอบ คือความสัมพันธ์ของความลึกหรือความตื้นของจานรับสัญญาณดาวเทียม
มักจะบอกมาในรูปของอัตราส่วนของ
ระยะโฟกัสต่อเส้นผ่านศูนย์กลาง 
(focal length to Diameter)  โฟกัส เล้ง ทู ไดมีเทอร์

***เนื้อหาบางส่วนได้มาจาก หนังสือ อ.รังสรรค์  วงศ์สรรค์ ***
หนังสือชื่อ  โลกของการรับสัญญาณโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม

ส่วนใหญการสร้างจานดาวเทียม
มักจะเริ่มต้นที่การกำหนดค่า f/d เป็นอันดับแรก
ในประเทศไทยเรา...จานดาวเทียมส่วนใหญ่
กำหนดค่า f/d ไว้ที่ประมาณ   0.35 , 0.36 , 0.37 , 0.38 ,  0.39 , 0.40 

สำหรับจานดาวเทียม  ไทยแซท
เพื่อให้ง่ายต่อการจดจำ
ไทยแซทเรากำหนดค่า f/d  ไว้ที่ 0.38  ทุกรุ่น
เพราะเท่าที่ทดสอบดูก็เห็นว่ารับสัญญาณได้ดีที่สุดเท่าที่เราทดสอบ

 

[ช่างดาวเทียม]

เริ่มต้นก่อนลงมือวาดเส้นเคิร์พจาน  แบบพาราโบล่า

สมมุติเราอยากได้จานขนาด 6 ฟุต หรือ เส้นผ่านศูนย์กลางขนาด 180 CM
ต้องการค่า  f/d  ที่ 0.38

ก่อนอื่นเราต้องคำนวณหาระยะโฟกัสก่อน
เข้าสูตรง่ายที่สุดในโลก

f/d = 0.38
f    = 0.38 x d
f    = 0.38 x 180
f    = 68.4  CM

คำนวณแบบง่ายๆ  จานขนาด  180 CM  กำหนดค่า f/d  0.38  จะมีระยะโฟกัสที่  68.4 CM

 

[ช่างดาวเทียม]

เราจะสร้างเคิร์พจานเพื่ออะไร
สำหรับท่านที่สนใจที่จะสร้างจานดาวเทียมคุณภาพด้วยตนเอง
ท่านสามารถคำนวณและสร้างเคิร์พแบบง่ายๆ
ไปทำจานเล่นๆกันได้
ผมพยายาม   หาสูตรที่ง่ายที่สุดให้พวกเราได้ลองเล่นกัน
นักเล่น นักลอง  ครูอาจารย์  นักศึกษา  ไม่ลองไม่รู้
อาจจะทำจานจากโครงสร้างเหล็กดัดขึ้นรูป หรือ
ทำจากแผ่นไม้อัด ตัดขึ้นเคิร์พเป็นชิ้นๆ
ทำจากกระดาษแข็งก็ทำได้ถ้าเรามีเคิร์พดีๆอยู่ในมือ
อันนี้ก็ขึ้นอยู่กับ...สถาปนึก...ของแต่ละท่านละครับ


 

[ช่างดาวเทียม]

ได้ค่าเรียบร้อยแล้วเริ่มต้นการสร้างเคิร์พจานกันได้เลยครับ

1.  ขีดเส้นแนวตั้ง 1 เส้น  ความยาวคือ  68.4 x 2  =  136.8 CM
2.  เส้นแนวนอน ฐานล่างสุด  1 เส้น  ความยาวตามสมควร
3.  เส้นแนวนอน  อีก  1 เส้น  เส้นแบ่งครึ่งเส้นแนวตั้ง

[ช่างดาวเทียม]

ขีดเส้น แนวขนาน ฝั่งครึ่งบน
ขีดให้ตรงที่สุดและขนานกันแปะอย่าให้พลาด
กีเส้นก็ได้  ยิ่งเยอะการพล็อตเส้นเคิร์พยิ่งละเอียดนะครับ

[ช่างดาวเทียม]

กางวงเวียน...จากเส้นที่เราต้องการ...ลากจุดตัด   มาเทียบกับฐานอ้างอิงล่างตามแบบภาพตัวอย่าง

แล้ว...นำวงเวียน...มาทาบจุดโฟกัส...แล้วหมุนวงเวียนตัดเส้นที่เราต้องการ...เหมือนภาพตัวอย่าง

[ช่างดาวเทียม]

กางวงเวียนออกเส้นที่ 2  มาเทียบกับเส้นฐานอ้างอิง ฐานล่าง







แล้วนำมาวาดเส้นตัดเส้นที่ 2  โดยเริ่มต้นจากจุด  โฟกัส  จะได้เส้นตัดเส้นที่  2

[ช่างดาวเทียม]

กางวงเวียนออก  ตามระยะเส้นที่ 3 อ้างอิงกับเส้นฐานอ้างอิงตามภาพ






นำวงเวียนมาขีดเส้นตัดที่ต้องการเส้นที่ 3  เริ่มจากจุด  โฟกัส  เส้นอื่นๆก็ทำเช่นเดียวกัน
อยากได้ละเอียดมากก็ขีดเส้นขนานมากๆและทำวิธีเดียวกัน จนได้จุดตัดที่พอใจ

[ช่างดาวเทียม]

เราจะได้เส้นตัด...ตามที่เราต้องการ  ต่อไปครับ...

วิธีแบบง่ายๆ  คือใช้ไม้บรรทัดแบบเหล็กอ่อน
ดัดผ่านจุดตัดที่เราได้ทำไว้  ให้หลายๆคนช่วยกันจับไว้ให้ได้ตามจุดตัด
แล้วใช้  ปากกา  หรือ  ดินสอ ขีด  เส้นโค้งตามไม้บรรทัด  ผ่านจุดตัด ที่เราทำไว้
เราก็จะได้เส้นเคิร์พ  แบบ  พาราโบล่า  แล้ว ละครับ




ตามภาพตัวอย่าง...นี้ไม่ได้สร้างจากการคำนวณที่คำนวณ...เพราะผมต้องการให้เพื่อนช่างได้เห็นการพล๊อตเส้นแบบชัดๆ

[ช่างดาวเทียม]

พิสูจน์...สูตรว่าถูกต้องรึเปล่า

ถ้าสูตรเราถุกต้องและเราทำได้ถูกต้อง
ที่เส้น a ต้องยาวเท่ากับ a1

a  =  a1
b  =  b1
c  =   c1
d  =   d1
e  =   e1
f   =   f1

ถ้าเท่ากันแสดงว่าเราทำถูกต้อง

[ช่างดาวเทียม]

นี่คือ  เคิร์พจานที่มีคุณภาพ  ทำให้การรับสัญญาณรับได้เต็มประสิทธิภาพจริง

จากภาพตัวอย่าง

สมมุติ  ลูกศรที่  ชี้ตรงลงมาคือสัญญาณ
เมื่อสัญญาณมาตกกระทบที่พื้นผิวจาน
สัญญาณที่สะท้อน...มันก็จะสะท้อนตามองศาที่ออกแบบไว้
คือ...มุมตกกระทบ = มุมสะท้อน
สัญญาณทุกจุดหากเราออกแบบดี
สัญญาณก็จะรวมกันที่จุดเดียวที่ จุดรวมสัญญาณ  หรือ จุดโฟกัส


นี่เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ง่ายที่สุดในการวาดเคิร์พแบบ  พาราโบล่า
และ...มีวิธีอื่นๆอีกหลายแบบ   และ  ใช้วิธีกาคำนวณเลยก็ได้
แล้วแต่  แต่วิธีนี้ท่านจะสามารถพิสูจน์ได้ด้วยตัวท่านเอง  โดยการวัดเส้น
ตามที่ได้บอกไว้ในตอนต้น


เขียนข้อมูลและภาพวาด
โดย  มนตรี  สุขรอบ

หากก็อปข้อมูลไปกรุณาให้เครดิตผู้เขียนด้วยนะครับ

[ช่างเอ]

ปรามจารย์จริงๆครับ ขอบคุณครับ 

[ช่างดาวเทียม]

มีใครคิดเริ่มทำกันรึยังจ๊ะ...บทความต่อไปเรื่องขุดดินทำจานดาวเทียม