ดาวเทียม 2 ดวงกับหลายเครื่องรับ

[ช่างดาวเทียม]

รูปที่ 1




รูปที่ 2

[ช่างดาวเทียม]

การแยกจุดรับชม  ดาวเทียม 2 ดวง
ตามตัวอย่างคือดาวเทียม  THAICOM 5C  กับ ดาวเทียม NSS 6  เป็นดาวเทียมที่ลูกค้าใช้มากที่สุดในขณะนี้ครับ  สำหรับระบบนี้ได้ใช้เครื่องรับไทยแซท แบบ OTA  ร่วมกับ เครื่องรับ ดาวเทียม iPM ซึ่งสามารถใช้ร่วมกันได้ ตามแบบตัวอย่าง  การต่อใช้งานสามารถต่อได้ตามแบบตัวอย่างได้เลย  ส่วนเครื่องรับไม่ต้องปรับตั้งอะไรเพิ่มเติม เพราะระบบถูกตั้งมาจากโรงงานผู้ผลิตแล้ว ท่านสามารถเลือกใช้ว่าจะแยกแบบ 4 จุด  หรือ 8 จุดได้  สินค้าที่นำเสนอนี้เป็นสินค้าของ บริษัทไทยแซท ยี่ห้อ Profess  ซึ่งเป็นตัวสินค้าในราคาย่อมเยาไม่แพงครับ
อุปกรณ์ที่จำเป็นต้องใช้ มีดังนี้



รูปที่ 3

[ช่างดาวเทียม]

LNB  C-BAND  C2   สองขั้วทางออก
LNB Ku-BAND Universal  K2  สองขั้วทางออก
มัลติสวิตซ์ แบบ  4  อินพุท




รูปที่ 4

มัลติสวิตซ์รุ่น 4x4  ( Multi Switch ) 
สำหรับมัลติสวิตซ์รุ่น 4 อินพุท นี้เป็นการรวมเอาตัวสวิตซ์สองแบบมารวมกันในตัวอุปกรณ์ตัวนี้  คือสวิตซ์ตัดต่อแบบ 13/18  กับ สวิตซ์ แบบ 0/22KHz   จึงทำให้มันสามารถขยายสัญญาณทางเข้าเพิ่มมาได้อีก สองทาง  จาก ฉบับที่แล้วเดิมมีอยู่สองอินพุท และเพิ่มมาอีกสองรวมกันเป็น 4 ทางเข้า หรือ 4 อินพุท

มัลติสวิตซ์รุ่น  4  อินพุท รุ่นต่างๆ ครับ
รุ่น   4x4  ใช้สำหรับดาวเทียม  2  ดวงกับเครื่องรับไม่เกิน  4  เครื่อง
รุ่น   4x6  ใช้สำหรับดาวเทียม  2  ดวงกับเครื่องรับไม่เกิน  6  เครื่อง
รุ่น   4x8  ใช้สำหรับดาวเทียม  2  ดวงกับเครื่องรับไม่เกิน  8  เครื่อง
รุ่น   4x12  ใช้สำหรับดาวเทียม  2  ดวงกับเครื่องรับไม่เกิน  12  เครื่อง
รุ่น   4x16  ใช้สำหรับดาวเทียม  2  ดวงกับเครื่องรับไม่เกิน  16  เครื่อง

ตัวเลขตัวหน้าหมายถึง  สัญญาณ ขาเข้า INPUT
ตัวเลขตัวหลัง หมายถึง  สัญญาณ ขาออก OUTPUT
สำหรับบางรุ่นที่เป็น 5 อินพุท ที่เพิ่มเข้ามาอีก 1 คือ  ขั้วต่อเสาอากาศทีวีสำหรับท่านที่ยังต้องการใช้ร่วมกับเสาอากาศทีวีอยู่ด้วยก็เลือกใช้เป็นรุ่น 5 อินพุทก็มีครับ

[ช่างดาวเทียม]

เอาละตอนนี้เรามารู้จักมัลติสวิตซ์กันก่อนก็แล้วกัน
ก่อนที่เราจะใช้งานมันเราก็มารู้จักตัวมันก่อนว่าภายในมันเป็นอย่างไร
และมันทำงานอย่างไร  จะได้ใช้งานมันได้ถูกต้อง และ  แก้ปัญหาได้เมื่อมันทำงานผิดพลาดหรือทำงานได้ไม่สมบูรณ์



รูปที่ 5

บล็อกไดอะแกรม  ( Multi Switch )  รุ่น 4 อินพุท
จะเห็นว่ามีสวิตซ์ตัดต่ออยู่  2 แบบภายในตัวมัลติสวิตซ์ 
คือ สวิตซ์  0/22 KHz  และ สวิตซ์  13 / 18   ตามรูปที่ 5

[ช่างดาวเทียม]

การปรับตั้งเครื่องรับแบบง่าย
สำหรับการต่อตามแบบรูปที่ 1 และ รูปที่ 2 ไม่จำเป็นต้องปรับตั้งเครื่องรับเพราะ ระบบภายในเครื่องรับดาวเทียมได้ถูกตั้งค่ามาจากโรงงานผู้ผลิตแล้วสามารถต่อตามแบบและใช้งานได้เลยโดยไม่ต้องปรับตั้งเครื่องรับอีก

แต่ถ้าเครื่องรับเป็นแบบ ธรรมดา ไม่ใช่ OTA  จะต้องปรับตั้งค่าตามที่ต่อไว้ด้วยจึงจะรับสัญญาณได้
ก่อนปรับตั้งต้องดูที่ ขาอินพุท ว่าเราต่อดาวเทียมดวงไหนไว้จุดไหนบ้าง
แล้วทำการปรับตั้งตามที่ต่อไว้ให้ถูกต้อง
ตามภาพตัวอย่างรูปที่ 1 ในกรณีที่ต้องปรับตั้งเอง
ดาวเทียมไทยคม C-BAND  ต่อเข้าที่ ขา   18 /22KHz , 13 /22KHz
และ ดาวเทียม  KU  NSS 6  ต่อเข้าที่ ขา   18 /0KHz , 13 /0KHz

* ให้สังเกตที่ขาเข้า  จะมีตัวอักษรต่อท้ายที่ขาเข้า คือ 0 KHz  และ  22 KHz
นั้นหมายความว่า
* ถ้าตามท้ายด้วย    0 KHz  แสดงว่าให้ตั้งค่า  22 KHz  ที่เครื่องรับให้เป็น (OFF) หรือ ปิด 
* ถ้าตามท้ายด้วย  22 KHz  ให้ตั้งค่า  22 KHz  ที่เครื่องรับให้เป็น (ON) หรือ เปิด 

ทำไมต้องตั้งแบบนั้นด้วยละครับ  อาจมีคนเริ่มสงสัยมาดูการทำงานภายในแบบละเอียดกันดีกว่าครับ

[ช่างดาวเทียม]

การทำงานของตัวมัลติสวิตซ์ดูจากรูปที่ 5
สัญญาณขาเข้ามีอยู่   4 ทางด้วยกัน 
คือ  18 /22KHz , 13 /22KHz  ,18 /0KHz , 13 /0KHz
จัดแบ่งขาเข้าเป็นสองกลุ่มด้วยกันคือ กลุ่ม 22 KHz   และ  กลุ่ม  0 KHz
จากภาพบล็อกไดอะแกรม รูปที่ 5
สมมติว่าเราต้องการรับสัญญาณจากหัวรับที่ต่อเข้าที่ขา  A
การตั้งคำสั่งที่เครื่องรับดาวเทียม
เริ่มจากจุด OUTPUT ของตัวสวิตซ์  อุปกรณ์ตัวแรกที่เจอก็คือสวิตซ์  0/22  ถ้าต้องการให้สวิตซ์มันผลักไปทางฝั่ง ขาเข้า A
คำสั่ง  0/22  ที่เครื่องรับต้องตั้งค่าให้  22 KHz ตั้งเป็น  (OFF) หรือ  ปิด
สวิตซ์ก็จะผลักไปทางขวามือคือฝั่ง  0 KHz
และสวิตซ์จะต่อไปยังสวิตซ์  13/18  หรือสวิตซ์  Ver / Hor
และเราต้องการปรับให้สวิตซ์ผลักไปทางจุด A โดยตรง  ให้เราปรับตั้งที่เครื่องรับในส่วนของไฟเลี้ยง LNB จาก 13/18ปรับให้เป็นแค่  13 V   อย่างเดียว  เท่านี้สวิตซ์ตั้งแต่ จุด OUTPUT ก็จะต่อไปถึงจุดขาเข้าที่จุด A ได้โดยตรงนี่คือการทำงานภายในตัวอุปกรณ์  โดยดูจากรูปที่ 5

[ช่างดาวเทียม]

เมื่อเราตั้งค่าที่เครื่องรับแล้ว
เมื่อเราเปิดเครื่องรับดาวเทียมตัวเครื่องรับดาวเทียมก็จะส่งไฟเลี้ยงและคำสั่งสวิตซ์  มาพร้อมกัน ในสาย  RG6 เข้าไปที่ตัวมัลติสวิตซ์   เมื่อตัวสวิตซ์รับไฟเลี้ยงและคำสั่ง  ตัวสวิตซ์ก็จะเลือกรับสัญญาณตามค่าที่ตัวเครื่องรับดาวเทียมตั้งไว้ให้เราเองโดยอัตโนมัติ 
หมายเหตุ 
ถ้าใช้สายจากจุด OUTPUT ไปยังเครื่องรับยาวมากเกินไป  สัญญาณคำสั่ง หรือ ไฟเลี้ยงอาจจะสูญเสียไปในสายได้เช่นกัน   แนะนำครับสายที่ใช้ควรยาวไม่เกิน 20 เมตร  ถ้าจำเป็นต้องใช้สายยาวมากกว่า 20 เมตร ควรเลือกใช้สายที่มีเส้นฝอยของชีลหนาๆหรือที่ช่างเขาเรียกว่าสายแบบ 90%

[ช่างดาวเทียม]

การทำงานของตัวสวิตซ์ภายใน
สมมุติเราเปิดเครื่องรับไปที่ช่อง 9 อสมท ไทยคม C-BAND ช่องรายการที่รับเป็นแนวรับฝั่ง Hor
เครื่องรับก็จะส่งไฟเลี้ยงและคำสั่งสวิตซ์  ไปตามสายเองโดยอัตโนมัติ
ในที่นี้คือเครื่องรับจะส่งคำสั่ง 22KHz  ON  และไฟเลี้ยงที่ 18 Volt ไปตามสาย RG6
เมื่อมาถึงตัวมัลติสวิตซ์ มัลติสวิตซ์ ก็ได้รับคำสั่ง  22KHz  สวิตซ์ 0/22 ก็จะผลักไปทางฝั่ง 22KHz และมาถึงตัวสวิตซ์ 13/18 สวิตซ์ก็จะผลักไปทางฝั่ง 18 โดยอัตโนมัติ
สัญญาณก็จะวิ่งผ่านเส้นทางที่สวิตซ์ต่อให้ไปยังเครื่องรับเราได้แบบ อัตโนมัติ

และในกรณีที่เราเปิดไปที่ ไทยทีวีสีช่อง 3   แนวรับก็เป็นฝั่ง  Ver
เครื่องรับก็จะส่งไฟเลี้ยงและคำสั่งสวิตซ์  ไปตามสายเองโดยอัตโนมัติ
ในที่นี้คือเครื่องรับจะส่งคำสั่ง 22KHz  ON  และไฟเลี้ยงที่ 13 Volt ไปตามสาย RG6
เมื่อมาถึงตัวมัลติสวิตซ์ มัลติสวิตซ์ ก็ได้รับคำสั่ง  22KHz  สวิตซ์ 0/22 ก็จะผลักไปทางฝั่ง 22KHz และมาถึงตัวสวิตซ์ 13/18 สวิตซ์ก็จะผลักไปทางฝั่ง 13 โดยอัตโนมัติ
สัญญาณก็จะวิ่งผ่านเส้นทางที่สวิตซ์ต่อให้ไปยังเครื่องรับเราได้แบบ อัตโนมัติเช่นเดียวกัน



รูปที่ 6

[ช่างดาวเทียม]

บล็อกไดอะแกรม ระบบไฟเลี้ยงภายในตัวมัลติสวิตซ์

จากบล็อกไดอะแกรม เมื่อเครื่องรับดาวเทียมส่งไฟเลี้ยงมาที่ตัวมัลติสวิตซ์
ส่วนหนึ่งจะส่งผ่านตัวไดโอดตัวไดโอดจะเป็นตัวกำหนดเส้นทางไฟเลี้ยง เลือกไฟเลี้ยงที่เป็นไฟ + เท่านั้นผ่านได้ และในทางกลับกัน  ตัวไดโอดก็จะป้องกันไฟเลี้ยงไม่ให้ ย้อนกลับไปรบกวนระหว่างเครื่องได้ด้วย ไฟเลี้ยงของเครื่องรับทั้ง 4 เครื่องจะต่อรวมกันที่ปลายทางของตัว ไดโอด  และ ไฟเลี้ยงส่วนหนึ่งก็จะถูกต่อตรงไปยัง ตัว ไอซี เบอร์ 7812 และ ไอซีเบอร์ 7818ไอซีทั้ง 2 ตัวนี้จะทำหน้าที่ลดไฟเลี้ยงที่ได้รับจากเครื่องรับดาวเทียมให้เหลือที่ 12 Volt และ 18 Volt ตามลำดับ
และไฟเลี้ยงทั้ง 2 ชุดก็จะถูกต่อไปยังขาอิพุททั้ง 4 โดยไฟเลี้ยงที่ 12 Volt ต่อไปที่ชุดขาอินพุท
ที่ฝั่ง 13 /0KHz และ 13 /22KHz  และ ไฟเลี้ยงที่ 18 Volt ต่อไปที่ชุดขาอินพุท  ที่ฝั่ง 18 /0KHz และ 18 /22KHz
เพื่อเป็นไฟเลี้ยงป้อนไปยังตัว LNB ที่ต่อทางด้านขาเข้า หรือ ขาอินพุท
และไฟอีกส่วนหนึ่งจากเครื่องรับดาวเทียมคือ ส่วนที่ใช้สำหรับสั่งให้สวิตซ์   0/22KHz  และ  13/18  ทำงาน
หมายเหตุ
ในกรณีนี้ผมขอแนะนำอีกนิดหนึ่งครับ  เนื่องจากมัลติสวิตซ์ มันจ่ายไฟเลี้ยงไปให้ ตัว LNB ทั้ง 4 ตัวพร้อมกันตลอดเวลาทำให้มันกินกระแสไฟจากเครื่องรับดาวเทียมโดยตรงมากขึ้น  เป็นผลทำให้สวิตซ์ อาจทำงานได้ไม่สมบูรณ์วิธีแก้คือ ควร ใส่หม้อแปลงจ่ายไฟให้กับตัว มัลติสวิตซ์ ด้วยทุกครั้งที่มีการติดตั้งใช้ตัวมัลติสวิตซ์รุ่น 4x4 หรือ 4x8 โดยไฟเลี้ยงที่ใช้นี้ประมาณ 20 Volt DC สำหรับอุปกรณ์ของไทยแซทมีหม้อแปลงจ่ายไฟให้อยู่แล้วครับ
สำหรับฉบับนี้ก็คงเพียงเท่านี้ก่อนครับ ฉบับหน้า ผมจะเปิดฝาให้ดูภายในจริงๆว่ามันมีอุปกรณ์อะไรบ้างและ มันทำงานอย่างไรพบกันฉบับหน้าครับ

เขียนโดย มนตรี  สุขรอบ  ไทยแซท จานดาวเทียมเพื่อคนไทย